در نگاهی اولیه، شاید نورپردازی سقف اتاق خواب چندان مهم به نظر نرسد که بخواهیم در موردِ طراحیِ نورِ آن وقتی صرف کنیم. طبعا هنگامی که در اتاق ایستاده‌ایم یا راه می‌رویم، این سقف، بیرون از زاویۀ دیدِ ما قرار خواهد گرفت. اما اگر به این نکته توجه کنیم که ما اوقاتِ بسیاری را در این اتاق، به حالتِ نشسته و خوابیده می‌گذرانیم، متوجۀ اهمیتِ نورپردازی سقف اتاق خواب می‌شویم. شب-هنگام، وقتی به تخت می‌رویم تا زمانی که خواب بر ما غلبه کند، صبح‌ها زمانی که بیدار می‌شویم، و حتا هنگامی که برای مطالعه روی مبلِ گوشۀ اتاق خواب نشسته‌ایم. طرحی که شکلِ فیزیکیِ چراغ‌های سقفی و نورشان ترسیم کرده‌اند، مقابلِ چشمانِ ما قرار دارد.
نورپردازی سقف اتاق خواب ساده می‌تواند بسیار بر حس و حال ما، و حتا کیفیتِ خواب و رویاهایمان تأثیر داشته باشد. سقفی که چراغ‌هایی با فرمِ فیزیکی و نورهای زیبا با رنگِ مناسب بر آن نقش انداخته‌اند، فضایی دلنشین و آرام را در اتاق خواب پدید می‌آورد که می‌توان از ازدحامِ روزانه به آن پناه برد، خستگی‌ها و تنش‌ها را در آن از تن و روان زدود و تجدید قوا کرد. در این مقاله قصد داریم به چند ایده و اصول نورپردازی اتاق خواب و سقفِ اتاق خواب ساده اشاره کنیم که می‌توانند الهام‌بخشِ شما برای طراحیِ نورِ اتاق خواب‌تان باشند. با ما همراه باشید. پیش از این می‌توانید نیم‌نگاهی به انواع آباژورهای ایستاده ازنور بیاندازید.
انواع چراغ‌های سقفی و کارکردهای هر کدام
پیش از هر چیز، باید چراغ‌های سقفیِ اتاق خواب را از منظرِ کارکرد مورد توجه قرار دهیم. طبعا هنگامی که از چراغ‌های سقفی حرف می‌زنیم، ابتدا اصلی‌ترین وظیفۀ این چراغ‌ها به ذهن خطور می‌کند: ایجادِ نورِ عمومی (Ambient Light). نور عمومی، نوری یکنواخت و گسترده است که وظیفۀ روشن کردنِ کلیِ محیط را بر عهده دارد. اما اولا همۀ چراغ‌های قابل نصب روی سقف، برای این منظور ساخته نمی‌شوند و دوما، کارکردِ چراغ‌های سقفیِ نورِ عمومی، لزوما تنها ایجادِ نورِ کلی در اتاق نیست. بهتر است هر کدام از این دو نکته را جداگانه مورد بررسی قرار دهیم.
نورِ تزیینیِ سقفی و نورپردازی سقف با ال ای دی
احتمالا با مفهومِ نورِ تزیینی (Decorative Light) که یکی از چهار نوع نورِ اصلی در نورپردازیِ ساختمان است، آشنا هستید. نور تزیینی نوری‌ست که صرفا با هدفِ زیباسازی، بخصوص در مناطقِ خالیِ اتاق‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. چراغ‌های تولیدکنندۀ این نور، که اغلب در آنها از لامپ‌های LED به رنگ‌های گوناگون استفاده می‌شود، در انواعِ مختلفی تولید می‌شوند که یکی از این انواع، نورپردازی سقف با ال ای دی است.
بیشتر بخوانید: جدیدترین ایده‌ها برای نورپردازی اتاق خواب دخترانه
چراغ‌های سقفیِ تزیینی گاه بصورتِ رشته‌ای از چیپ‌های LED در شیارها و فضاهای کاذبِ طراحی شده در سقف، بطورِ مخفی نصب می‌شوند تا با پرتوی نورشان، سقف را از حالتِ یکدست و یکنواخت بیرون بیاورند، بر روی آن نقش و رنگ بیندازند و به سقف، بُعد و عمق ببخشند. استفاده از لامپ‌های کوچکِ ریسه‌ای بر روی خودِ سقف نیز نوعی دیگر از کاربردِ نورهای LED است که در برخی سبک‌های نورپردازی دیده می‌شود. به جز این، لامپ‌های سقفیِ تزیینی، در قالبِ چراغ‌های توکار، نیمه‌توکار و حتا چراغ‌های روکار و آویزی هم تولید می‌شوند. وجهِ مشترکِ همۀ این انواع، همان تولیدِ نورِ تزیینی‌ست. شما می‌توانید از این چراغ‌ها در فرم‌ها و رنگ‌هایی که می‌پسندید استفاده کنید و نورپردازی سقف اتاق خواب خود را جذاب کنید.
اگر در مرحلۀ طراحیِ معماریِ داخلیِ خانه‌تان هستید، یا اگر برای‌تان ایجادِ تغییر در فرمِ بیرونیِ سقفِ اتاق خواب ممکن است، می‌توانید ناحیۀ بالای تخت را از بقیۀ سقف مجزا کنید و برای این قسمت، نورهای تزیینیِ جداگانه‌ای در نظر بگیرید. این کار باعث می‌شود فضای اتاق از یکنواختی بیرون بیاید و فرمی جهت‌دار و خاص پیدا کند.
تا از مبحثِ نورهای تزیینی خارج نشده‌ایم، باید به لامپ‌های RGB و لامپ‌های لیزری هم اشاره کنیم. این لامپ‌ها که از جمله جدیدترین محصولاتِ صنعتِ نورپردازی هستند، هم بصورتِ چراغ‌های کامل، هم در قالبِ لامپ‌های سرپیچ‌دار برای نصب روی چراغ‌های معمولی، و هم بصورتِ چراغ‌های پرتابل تولید می‌شوند. نوعِ پرتابلِ این نورها نیز، هم بصورتِ دوشاخه‌دار و هم بصورتِ لامپ‌های USB در دسترس است.
این لامپ‌ها نورهایی رنگی و اغلب طرح‌دار تولید می‌کنند که با استفاده از یک پروژکتورِ کوچک، به روی سطوحِ گوناگون از جمله سقف تابانده می‌شوند. بعضی از انواعِ پیشرفته‌ترِ این لامپ‌ها، قابلیتِ تغییرِ رنگ و نقش، و حتا کنترل از طریقِ اپلیکیشن‌های موبایل را نیز دارند. این می‌تواند گزینه مناسبی برای نورپردازی اتاق کودک باشد.
تفاوتِ لامپ‌های LED با لامپ‌های لیزری در تکنولوژیِ بکار رفته در آنها، و وضوحِ تصاویرشان است که لامپ‌های لیزری در این میان، تصاویری شارپ‌تر و واضح‌تر تولید می‌کنند. شما می‌توانید با تهیۀ این نورها، چشم‌اندازی بسیار زیبا و تأثیرگذار بر سقف و دیوارهای اتاق خواب‌تان ایجاد کنید.
بیشتر بخوانید: ایده‌های جذاب برای نورپردازی اتاق خواب پسرانه
چراغ‌های سقفیِ نورِ عمومی: تلفیقِ کاربرد و زیبایی
چراغ‌های سقفی که بعنوانِ منبعِ نورِ عمومی در اتاق خواب مورد استفاده قرار می‌گیرند نیز، باید کارکردی دوگانه داشته باشند. این چراغ‌ها گذشته از کارکردِ اصلی‌شان، جزئی از دکوراسیون و سیستمِ نورپردازیِ داخلی هستند که باید بر زیبایی و جلوۀ اتاق بیفزایند. نادیده گرفتنِ این کارکردِ دوم و انتخابِ این چراغ‌ها تنها با هدفِ ایجادِ نورِ عمومی، در بهترین حالت شما را از یکی از عناصرِ تأثیرگذار برای زیباسازیِ اتاق خواب‌تان، محروم خواهد کرد.
چراغ‌های سقفیِ نورِ عمومی، از دو جنبه می‌توانند در منظرۀ اتاق خواب تغییر ایجاد کنند:
• شکل فیزیکی
صنعتِ تجهیزاتِ نورپردازیِ داخلیِ ساختمان، امروزه گسترۀ وسیعی از انواعِ چراغ‌ها را در فرم‌ها و رنگ‌های مختلف، پیشِ روی ما قرار داده است. گزینه‌های شما برای انتخابِ چراغ‌های سقفیِ نورِ عمومی در اتاق خواب‌تان، بسیار متعدد و متنوع است. در این انتخاب، حتما به دکوراسیونِ کلیِ اتاق و نیز زیباییِ بیرونیِ چراغ، دقت کنید. انتخابِ شما متناسب با سلیقه‌تان می‌تواند لوستری کلاسیک، یک چراغِ آویزیِ حصیری به سبکِ روستایی یا ساحلی، یا یک چراغِ فلزیِ درخشانِ ساده در سبکِ مدرن باشد.
هرکدام از این انتخاب‌ها منظره و حس و حالی متفاوت به اتاق خوابِ شما خواهد بخشید. برای انتخابِ شکلِ بیرونیِ چراغ، حتما آن را در هر دو حالتِ خاموش و روشن، بررسی کنید تا مطمئن شوید کاملا با سلیقه و دکوراسیونِ شما هماهنگ است. همچنین استفاده از انواعِ چراغ‌های سقفیِ روکار با فرم‌های هندسی، طبیعی یا حتا فانتزی را در نظر داشته باشید. این چراغ‌ها می‌توانند در هر دو حالتِ خاموش و روشن، نورپردازی سقف اتاق خواب را جذاب کنند.
• جهتِ تابش
چراغ‌ها را می‌توان از منظرِ جهتِ تابشِ نور، به سه دستۀ کلی تقسیم کرد: فروتاب (Downlight)، فراتاب(Uplight) و ترکیبی. در چراغ‌های فروتاب، همۀ نورِ تولید شده در چراغ، مستقیما به پایین تابانده می‌شود. چراغ‌های فراتاب در نقطۀ مقابل قرار دارند و تمامِ نورشان توسطِ فرمِ چراغ به طرفِ بالا هدایت می‌شود. چراغ‌های ترکیبی، آمیزه‌ای از این دو هستند که در آنها بخشی از نور به طرفِ پایین و بخشی به سمتِ بالا تابانده می‌شود. انتخابِ هر کدام از این سه نوع چراغ، منظرۀ متفاوتی از نظرِ نوری بر روی سقف ایجاد خواهد کرد.
چراغ‌های سقفیِ فروتاب، با هدایتِ همۀ نور به پایین، بر حسبِ باز یا بسته بودنِ زاویۀ تابش و ارتفاع‌شان، نیمۀ بالاییِ اتاق از جمله سقف را در سایه فرو می‌برند و فضایی بسته‌تر ایجاد می‌کنند. برعکس، نورِ چراغ‌های سقفیِ فراتاب، پس از تابیده شدن به سقف و روشن کردنِ آن، منعکس شده در اتاق منتشر می‌شود. این چراغ-ها نوری نرم‌تر و فضایی روشن‌تر و بازتر ایجاد می‌کنند. فضای ایجاد شده توسطِ چراغ‌های ترکیبی، میانِ این دو حالت قرار دارد.
با استفاده از چراغ‌های فراتاب و ترکیبی می‌توانید علاوه بر تأمینِ نورِ عمومیِ محیط، نقش‌ها و ترکیب‌های نوریِ جذابی نیز بر سطحِ سقفِ اتاق خواب‌تان ایجاد کنید. شکلِ هالۀ نوریِ پدید آمده بر سقف توسطِ این چراغ‌ها، متناسب با فرمِ خودِ چراغ و نوع و تعدادِ لامپ‌های استفاده شده در آن، می‌تواند از نقوشِ هندسیِ ساده تا طرح‌های پیچیده و ظریف و متنوع باشد. هنگامِ انتخابِ تجهیزاتِ روشناییِ سقفی برای ایجادِ نورِ عمومی در اتاق خواب، حتما با روشن کردنِ آنها در محیطی نسبتا کم‌نور، به این جنبه نیز دقت کنید تا بتوانید از امکانِ زیباسازیِ سقف توسطِ نورشان هم بهره ببرید.
همچنین استفاده از چراغ‌های سقفی با شدت و دمای رنگِ نورِ قابلِ تنظیم را در نظر داشته باشید. این چراغ‌ها که اغلب در ساخت‌شان از لامپ‌های LED استفاده می‌شود، قابلیتِ این را دارند که متناسب با نیازتان، نورشان را کم و زیاد کنید یا رنگ نورشان را تغییر دهید. با استفاده از این چراغ‌ها در حقیقت با خریدِ یک منبعِ نور، چندین کارکردِ مختلف را در اختیار خواهید داشت. بعنوانِ مثال همان‌طور که هنگامِ کار یا مطالعه یا لباس پوشیدن، نورِ عمومیِ اتاق توسطِ آنها تأمین می‌شود، در هنگامِ خواب هم می‌توانید با کم کردنِ میزانِ نور و رنگی کردنِ آن، چراغ خوابی زیبا و کارآمد در اتاق داشته باشید.
کلام آخر
در این مقاله با هم روش‌ها و ایده‌هایی را برای نورپردازی و زیباتر کردنِ سقفِ اتاق خواب مرور کردیم. استفاده از انواعِ نورهای تزیینیِ سقفی و استفاده از چراغ‌های تولیدکنندۀ نورِ عمومی که کارکردی زیبایی‌شناختی هم دارند، دو شیوه‌ای بودند که مورد اشاره قرار گرفتند. فراموش نکنید که اتاق خواب جایی‌ست که اوقاتی فراوان را در طولِ شبانه‌روز در آن سپری می‌کنیم و هرچه زیباتر و دلنشین‌تر شدنِ این اتاق، به ایجادِ فضایی آرامش‌بخش‌تر و جذاب‌تر خواهد انجامید. فضایی که برای خواب و استراحت و از میان بردنِ تنش‌ها و خستگی‌های روزانه به آن محتاجیم. امیدواریم خواندنِ این مقاله در مسیرِ ایجادِ چنین فضایی، به شما یاری رسانده باشد.