لوستر یا چلچراغ، از کهن‌ترین تجهیزاتِ روشنایی‌ست که ردِ آن را می‌توان تا کاخ‌های باشکوهِ ایران و رومِ باستان نیز پی گرفت. چراغی سقفی و مجلل با بدنهای اغلب بسیار ماهرانه تزیین شده، که با تلألوی نورهای چندین‌گانۀ خود، به فضا شکوهی سلطنتی و بی‌مانند می‌بخشد. بدنۀ این چراغ‌ها که پس از دست‌یابیِ انسان به فنونِ فلزکاری اغلب از فلزات ساخته می‌شدند، منقش به انواعِ کنده‌کاریها و طرح‌ها و نقوشِ برجسته بودند، و اندازۀ آنها و تعداد شاخه‌های منشعب شده از آنها، بسته به محیطِ موردِ استفاده تفاوت داشتند. اوجِ هنرِ چلچراغ‌سازی را می‌توان متعلق به قرونِ ۱۸ و ۱۹ میلادی در اروپا دانست. در این دوران چلچراغ همیشه عنصری جدانشدنی از تالارها و اتاق‌ها و سرسرای کاخ‌ها و خانه‌های اشراف به شمار می‌آمد. با گذشتِ زمان، همانطور که لامپ جایگزینِ شمع و چراغ‌های گازسوز در این چلچراغ‌ها شد، سلیقۀ طبقۀ متوسط هم آرام آرام از لوسترهای مجللِ سنتی به سمتِ لوسترهایی ساده‌تر و مدرن‌تر گرایش پیدا کرد. امروزه انتخاب لوستر با وجود انواعِ بسیار گوناگونی از لوسترها که در سبک‌های متفاوت در دسترس هستند ممکن است پیچیده باشد اما در عین حال می‌توان متناسب با سلیقه و ویژگیهای فنی-زیبایی‌شناختی، از آنها بعنوانِ منبعِ روشنایی در انواعِ محیط‌ها استفاده کرد.
یکی از مهم‌ترین پرسش‌هایی که همیشه در مرحلۀ طراحیِ سیستمِ نوریِ خانه به آن برمی‌خوریم این است که برای هر بخش از خانه، چه لوستری انتخاب کنیم. در این مقاله قصد داریم به ۱۰ نکتۀ کاربردی و مهم بپردازیم که باید در انتخابِ لوستر به آنها توجه داشت. در انتها نیز اشاره‌ای کلی به انواعِ لوسترِ موجود در بازار خواهیم داشت. لوسترهای ازنور می‌تواند انتخاب شما باشد.
انتخابِ سایزِ مناسب
نخستین و پایه‌ای‌ترین مسئله‌ای که در انتخاب لوستر باید به آن دقت کرد، اندازۀ مناسب است. نصبِ لوستری بزرگتر یا کوچکتر از اندازۀ متناسب، نه تنها تأثیری در زیباتر و باشکوه‌تر کردنِ چشم‌اندازِ اتاق نخواهد داشت، که به آن منظره‌ای شدیدا نامتعادل و نازیبا خواهد داد. در انتخابِ لوستری با سایزِ مناسب، باید به پارامترهای متعددی از جمله مساحتِ اتاق، ارتفاعِ سقف، نوعِ چینشِ وسایل و فضای آزادِ اتاق، بخشی از اتاق که مستقیما در زیرِ لوستر قرار می‌گیرد و غیره، توجه کرد. در این میان بخصوص مساحتِ اتاق، ارتفاعِ سقف، و اندازه و فاصلۀ لوستر نسبت به میز در مکان‌هایی مانندِ اتاق غذاخوری و آشپزخانه، پارامترهایی بسیار مهم بشمار می‌آیند. به همین‌خاطر دربارۀ این سه عامل به تفکیک، توضیحی مفصل‌تر در زیر خواهیم آورد.
مساحتِ اتاق
مساحتِ اتاق از جملۀ پارامترهای تعیین‌کننده در انتخابِ لوسترِ مناسب است. نصبِ لوستری با اندازۀ نامناسب، قطعا به از دست رفتنِ زیباییِ دکوراسیونِ اتاق منتهی خواهد شد. سایزِ لوستر را البته می‌توان تخمینی و حسی، متناسب با مساحت انتخاب کرد اما اغلبِ طراحانِ نورپردازیِ داخلی، امروزه از یک فرمول برای این محاسبه کمک می‌گیرند. این فرمول بدین صورت است: طول و عرضِ اتاق را بر حسبِ فیت (یا فوت، واحدِ طول، معادلِ ۳۰.۴۸ سانتیمتر) با هم جمع کنید. این عدد بر حسبِ واحدِ اینچ (معادل ۲.۵۴ سانتیمتر) باید قطرِ لوسترِ انتخابیِ شما باشد. بعنوانِ مثال اگر طولِ اتاقِ خواب شما ۱۴ فیت و عرضِ آن ۱۰ فیت باشد، شما باید لوستر اتاق خواب با قطرِ حدودا ۱۰+۱۴ یعنی ۲۴ اینچ انتخاب کنید.
ارتفاعِ سقف
سقف با ارتفاع حدودِ ۲ متر: سقف‌هایی با این حدودِ ارتفاع، عموما برای نصبِ لوسترهای آویزی مناسب دانسته نمی‌شوند. استثنا در این مورد، لوستری با اندازۀ مناسب است که زیرِ آن یک میز قرار داشته باشد. چراغ‌های دیوارکوب به سبکِ لوستر و چراغ‌های کریستالیِ رومیزی یا پایه‌دار، می‌توانند گزینه‌هایی جایگزین برای لوستر در چنین فضاهایی باشند.
سقف با ارتفاع حدودا ۲.۵ متر: برای فضاهایی که ارتفاعی در این حدود دارند، طیفِ متنوعی از لوسترهای مدرن که تقریبا چسبیده به سقف نصب می‌شوند، می‌توانند گزینۀ مناسبی باشند. اگر قدِ ساکنینِ خانه نسبتا بلند است یا خانه‌تان پر رفت و آمد است، بهتر است منطقۀ زیرِ لوستر از لوازمی چون مبل و میز خالی باشد تا تحرکاتِ ناخواسته موجبِ حادثه نشود.
سقف با ارتفاع حدودا ۲.۸ متر: از چنین ارتفاعی، دامنۀ انتخابِ شما به تدریج گسترده‌تر می‌شود. در این ارتفاع شما می‌توانید از لوسترهای آویزی با ارتفاعِ مناسب از سقف، یا لوسترهای دو اتصالیِ (Dual Mount) نیمه‌روکار (Semi Flush) استفاده کنید.
سقف با ارتفاع حدودا ۳ تا ۳.۳ متر: در اتاقی با این ارتفاع، شما بسادگی می‌توانید از لوستری آویزی در انواعِ سبک‌ها استفاده کنید که از سقف ۶۰ تا ۹۰ سانت فاصله داشته باشد.
سقف با ارتفاع بیش از ۳.۳ متر: اگر سقفِ اتاقتان چنین ارتفاعی دارد، خوش‌شانس هستید چرا که تقریبا می‌توانید هر نوع لوستری را انتخاب کنید. البته بخصوص اگر سقف اتاقتان بیش از ۴.۵ متر ارتفاع دارد، به مسئلۀ ایجادِ نورِ کافی توسطِ لوستر هم توجه کنید و ترجیحا زنجیر یا سیمِ لوستر را در حدی بلند در نظر بگیرید که فضا از نورِ کافی برخوردار باشد.
اندازه و فاصله نسبت به میز
هیچ چیز بیشتر از یک چلچراغِ نفیس که بالای میز آویخته شده، به اتاق غذاخوریِ شما شکوه و جلوه نخواهد بخشید. اما چه این لوستر، یک چلچراغِ سنتیِ شمعی‌شکل باشد و چه یک لوسترِ کریستالی در سبکِ معاصر، این سؤال همیشه وجود دارد که لوستر باید به چه اندازه باشد و در چه فاصله‌ای از میز قرار گیرد. همین مسئله دربارۀ لوستر برای آشپزخانه و فاصله‌اش با کانترهای اوپن یا کانترهای جزیره‌ای هم وجود دارد. در تعیینِ این فاصله، حتما به مسئلۀ شدتِ نور دقت کنید. کم بودنِ ارتفاعِ لوستر در این مکانها باعثِ درخششِ بیش از حد و آزارِ چشم می‌شود و بیش از اندازه بودنش، فضا را نیمه‌تاریک خواهد کرد. قاعده‌ای حدودی برای فاصلۀ لوستر تا میز، ۷۶ سانتیمتر است اما شما به این قاعده اکتفا نکنید و برای تعیینِ دقیقِ ارتفاع، وقت بگذارید و با نشستن در نقاطِ مختلفِ اطرافِ میز، مناسبترین ارتفاع را بیابید. همچنین طولِ بدنۀ لوستر نباید از یک سومِ طولِ میز بیشتر باشد وگرنه میز، حالتی کوتوله‌مانند پیدا خواهد کرد. قطرِ لوستر نیز نباید بیشتر از عرضِ میز باشد. به جای استفاده از یک چلچراغِ بزرگ، می‌توان نصبِ دو لوسترِ کوچکتر با فاصلۀ مناسب را هم در نظر گرفت. سایزِ بزرگِ لوستر طبعا آن را چشم‌گیرتر خواهد کرد اما حتما دقت کنید که میانِ اندازۀ آن و سایرِ پارامترها، تعادل ایجاد کنید تا به زیباترین و کارآمدترین وضعیت دست پیدا کنید.
میزانِ مناسبِ روشنایی
پیش از هرچیز به این نکته دقت کنید که لوسترها بیشتر وسیله‌ای دکوراتیو به شمار می‌آیند و نباید توقع داشت یک لوستر، کلِ نورِ اتاق را تأمین کند. این اشتباهی‌ست که بسیاری از افراد مرتکب می‌شوند. لوسترها تنها هنگامی در جایگاهِ درست‌شان قرار می‌گیرند که در یک سیستمِ نوریِ چند لایه با انواعِ منابعِ روشناییِ دیگر مانندِ چراغ‌های دیوارکوب و پایه‌دار و غیره، ترکیب شوند. نقشِ لوستر در واقع، نقشی تکمیلی در کنارِ دیگر تجهیزاتِ روشنایی است.
فرمولی کلی برای محاسبۀ میزانِ روشناییِ هر اتاق وجود دارد بدین صورت که ابتدا با ضرب کردنِ طول و عرض در یکدیگر، مساحتِ اتاق را به دست می‌آورید و سپس برای هر فوتِ مربع، بسته به کارکردِ اتاق، بینِ ۱۰ تا ۸۰ لومن (واحدِ شدتِ نور) در نظر می‌گیرید. با استفاده از این فرمول شما می‌توانید مقدار نورِ لازم برای کلِ فضا را محاسبه کنید و سپس آن را میانِ لوستر و سایرِ منابعِ نوری تقسیم کنید و از این طریق لوستری با نوردهیِ مناسب را انتخاب نمایید. دقت کنید که شدتِ نورِ بیش از حد، باعثِ خیرگی و آزردگیِ چشم‌ها خواهد شد و نورِ کم نیز، محیطی نیمه‌تاریک پدید خواهد آورد و باعثِ خستگیِ چشم‌ها خواهد گردید.
بخوانید: نکات کلیدی انتخاب لوستر برای فضاهای کوچک
توجه به نوع و جهتِ تابشِ نور
یکی دیگر از نکاتِ مهم در انتخابِ لوستر، نوع و جهتِ تابشِ نور است. لوسترها امروزه در شکلها و مدل‌های بسیار گوناگونی تولید می‌شوند، از لوسترهایی با لامپ‌های آشکار (Exposed Lamps) گرفته تا لوسترهای حباب‌دار و نیمه حباب‌دار. هرکدام از این انواعِ گوناگون، نور را با زاویه‌ای معین به جهاتی خاص می‌تابانند. نوعِ نورِ تولید شده توسطِ لوسترهای با لامپِ آشکار، نورِ مستقیم، و دامنۀ آن بسیار باز است در حالی که لوسترهای حباب‌دار، نور را ملایم و پراکنده می‌کنند و لوسترهای نیمه حباب‌دار، نور را بسته به بالا یا پایین بودنِ دریچه‌شان، در جهتی خاص متمرکز و فشرده می‌کنند. هنگامِ انتخابِ لوستر باید با توجه به کارکرد و مشخصاتِ فضای مورد نظر، یکی از این انواعِ گوناگون را انتخاب کرد. بعنوانِ مثال، لوستری نیمه‌حباب‌دار و فروتاب، با نورِ مستقیم و متمرکزی که تولید می‌کند، چندان برای قرار گرفتن بر بالای میزِ غذاخوری مناسب نیست. هنگامِ انتخابِ لوستر حتما این پارامتر را هم موردِ توجه قرار دهید تا ایده‌آل‌ترین نتیجه در هر بخش از خانه به دست آید.
توجه به کارکردِ فضا
چلچراغ‌ها در قرن ۱۸ و ۱۹ میلادی در اغلبِ اتاق‌ها و فضاهای خانه‌های اشرافی استفاده می‌شدند. در طولِ قرنِ بیستم هرچند بیشتر از لوستر در مکان‌هایی مانندِ اتاق نشیمن، اتاق غذاخوری و آشپزخانه استفاده می‌شد اما به مرور دوباره با ساده‌تر و کوچکتر شدنِ لوسترها، استفاده از آنها در سایرِ فضاهای داخلی مانندِ اتاق خواب و حتا حمام و سرویس بهداشتی مورد توجه قرار گرفت. نقشِ لوستر در این مکانها دقیقا همان نقشی‌ست که در فضاهای کلاسیک ایفا می‌کند: بخشیدنِ حالتی لوکس و مجلل به فضا. یکی دیگر از نکاتِ انتخابِ لوستر، توجه به ویژگیهای لازم با توجه به کارکردِ هر بخش از فضاست. بعنوانِ مثال لوسترِ آشپزخانه، به دلیلِ مدام در معرضِ بخارِ غذا و قطراتِ چربی قرار داشتن باید ترجیحا با فرمی ساده و به دور از تزییناتِ پیچیده انتخاب شود تا تمیزکاریِ مدامش آسان باشد، یا لوسترهایی که برای حمام و سرویس بهداشتی انتخاب می‌شوند باید نسبت به بخار و قطراتِ آب، مقاوم باشند تا افراد را با خطراتِ ایمنی مواجه نکنند.
بیشتر بخوانید: ۵ نکتۀ کلیدی برای انتخاب لوستر اتاق خواب
هماهنگی با سبک دکوراسیون
موردی دیگر از نکاتِ مهمِ انتخابِ لوستر، توجه به متناسب بودنِ فرمِ فیزیکیِ لوستر با دکوراسیونِ اتاق است. سال‌ها پیش از این که چراغ‌های الکتریکی اختراع شوند، لوسترها در خانه‌های اشرافی برای به نمایش گذاشتن و تأکید بر ثروت و شکوه، مورد استفاده قرار می‌گرفتند. این لوسترهای شمعی‌شکل هرگز از عرصۀ تجهیزاتِ روشنایی خارج نشدند و هنوز هم یکی از انتخاب‌های ممکن هستند. اما کدام سبک از لوستر، مناسبِ مدلِ دکوراسیونِ منزلِ شماست؟ اجازه بدهید برای پاسخ به این سؤال، به تحولاتِ لوسترها در تاریخِ اروپا نگاهی بیندازیم.
اولین نسلِ لوسترها در تاریخِ جدیدِ اروپا متعلق به دورۀ حدودیِ قرن ۱۸ میلادی بودند. لوسترهای این دوران که هم‌عصر با سلطنتِ جرج پنجم پادشاه انگلستان بود، لوسترهایی با اندازۀ بسیار بزرگ و کریستالی با شاخه‌های فراوان بودند که در آنها از شمع برای ایجادِ روشنایی استفاده می‌شد. لوسترهای این سبک هنوز هم با لامپ‌های شمع‌مانند و همان ویژگی‌ها موجود هستند.
سبکِ مشخصِ بعدی در ساختِ لوستر، به دورانِ موسوم به ویکتوریایی، یعنی قرن ۱۹ میلادی تعلق دارد. در این دوران، از گاز برای ایجادِ روشنایی استفاده می‌شد و به همین خاطر، سرشاخه‌های لوسترها، حالتی پیاله‌مانند به خود گرفتند. گاز از میانِ لوله‌های فلزی عبور می‌کرد و در این حباب‌های شیشه‌ای با سوختن، نور تولید می‌کرد. به همین دلیل دو ویژگیِ اصلیِ لوسترهای این سبک، استفاده از فلز و شیشه بود که این قاعده کماکان در دورانِ کنونی هم رعایت می‌شود.
با آغاز قرن بیستم، تجهیزاتِ روشنایی از جمله لوسترها آرام آرام از مدل‌های سنتی و کلاسیک فاصله گرفتند و به سمتِ چراغ‌هایی ساده‌تر و مدرن‌تر حرکت کردند که دیگر در آنها کمتر اثری از تجمل و تزیین به چشم می‌خورد.
از دهۀ ۵۰ میلادی، وجهِ کاربردی در تجهیزاتِ روشنایی بیشتر موردِ توجه قرار گرفت. لوسترهای دهه‌های ۵۰، ۶۰ و ۷۰ میلادی به لوسترهای تندیس‌وار (Sculptural) یا معمارانه شهرت داشتند. امروزه این سبک از لوستر، مدرن یا اینستالیشن (Installation) نامیده می‌شود.
از سال‌های پس از جنگ دوم جهانی تاکنون، تغییرِ مهمی که در معماری رخ داده، کوچکتر شدنِ خانه‌ها و کمتر شدنِ ارتفاعِ سقف‌ها بوده است. مطابق با این تغییر، لوسترها هم به مرور کوچکتر شده‌اند و به فرم‌های ساده‌تر تغییرِ شکل داده‌اند.
چنان که دیدیم میدانِ پیشِ روی شما برای انتخاب لوستر از نظرِ سبک بسیار گسترده است. انواعِ نمونه‌ها در هریک از سبک‌های کلیِ ذکر شده در بالا، از لوسترهای سنتیِ عظیمِ شمعی‌شکل تا لوسترهای مدرنِ فرمالیستی، برای انتخاب در دسترسِ شما قرار دارند. نکتۀ مهم در این میان، به جز پارامترهای فنی-کاربردی، توجه به سبکِ معماری و دکوراسیونِ منزل است. انتخاب لوستر شما زمانی به زیباترین صورت در اتاق‌های منزل‌تان جلوه خواهد کرد که بعنوانِ جزئی از دکوراسیون دیده شود. در نظر گرفتنِ لوستر بعنوانِ جزئی از دکوراسیون، لزوما به این معنا نیست که سبکِ دکوراسیون و سبکِ لوستر باید دقیقا مطابق با هم باشند. دستِ شما برای ترکیبِ انواعِ سبک‌ها در دکوراسیون کاملا باز است. نصبِ لوستری به سبکی متفاوت از دکوراسیون، گاه می‌تواند تأثیری خیره‌کننده به همراه داشته باشد. این میدان، میدانِ خلاقیتِ شماست تا با به کار گرفتنِ ذوقِ هنری‌تان، به منسجم‌ترین، زیباترین و اثرگذارترین ترکیب دست پیدا کنید. برای مروری جزئی‌تر بر انواعِ لوسترهای موجود و انتخاب از میان‌شان می‌توانید از تقسیم‌بندیِ آخرِ این مقاله، کمک بگیرید.
مصرف کم
مسئلۀ میزانِ مصرفِ انرژی، امروزه یکی از مسائلِ بسیار مهم در صنایعِ تولیدِ تجهیزاتِ روشنایی به شمار می‌آید. تجهیزاتی که از لامپ‌های کم‌مصرف استفاده می‌کنند علاوه بر سازگاری با محیطِ زیست، تولیدِ حرارتِ بسیار کم و اهمیت دادن به منابعِ محدودِ انرژی، هزینۀ کمتری را نیز به دارندگان‌شان تحمیل می‌کنند. یکی از رایج‌ترین انواعِ لامپ‌های کم‌مصرف، چراغ‌های LED هستند. امروزه تولیدکنندگانِ تجهیزاتِ روشنایی، نمونه‌های متنوعی از لوسترهایی را ارائه می‌کنند که در آنها از لامپ LED استفاده شده است. پیشرفتِ تکنولوژی در این لامپ‌ها به حدی رسیده که نورشان دیگر قابلِ تشخیص از لامپ‌های قدیمیِ رشته‌ای نیست. علاوه بر این، کوچک بودنِ این لامپ‌ها دستِ طراحانِ صنایعِ روشنایی را برای خلاقیت در حوزۀ فرم، کارکرد و موادِ اولیه، بسیار بازتر کرده است. در انتخابِ لوستر، حتما به این پارامتر نیز توجه کنید و از مزایای متعددِ این نوع از چراغ‌ها بهره ببرید.
ذکرِ این نکته نیز خالی از فایده نیست که تبدیلِ لوسترهای قدیمی به لوسترهایی که از LED استفاده می‌کنند در برخی موارد امکان‌پذیر است. برای کسبِ اطلاعاتِ دقیق در این مورد می‌توانید از متخصصینِ تجهیزاتِ روشنایی مشورت بگیرید.
قابلیت تنظیم میزان روشنایی
تا پیش از دورانِ اختراعِ دیمر بعنوانِ تنظیم کنندۀ شدتِ نور، بسیاری از چلچراغ‌ها برای کاهش یا افزایشِ میزانِ نوردهی، به تجهیزاتِ تغییرِ ارتفاع مجهز بودند. از طریقِ این تجهیزات می‌شد ارتفاعِ چراغ از سطحِ زمین و در نتیجه، میزانِ نور را تا حدودی کم و زیاد کرد. امروزه این کار به راحتی با استفاده از انواعِ دیمرها قابلِ انجام است. دیمرها می‌توانند همان لوستری را که هنگامِ غذا خوردن، نورِ کافی روی میز ایجاد می‌کند، با کاهشِ میزانِ نور، به یک منبعِ روشنایی برای ایجادِ فضای حسیِ رمانتیک تبدیل کنند. همچنین دیمرها ابزارِ مهمی در حیطۀ صرفه‌جوییِ انرژی نیز به حساب می‌آیند. هنگامِ انتخابِ لوستر حتما به این پارامتر نیز دقت کنید.
جنس بدنه و تنالیتۀ دمای رنگ نور
لوسترها امروزه از موادِ اولیۀ گوناگونی ساخته می‌شوند. شما می‌توانید از لوسترهای چوبی به رنگ‌های تیره و روشن، یا لوسترهای فلزی در رنگ‌های گوناگون استفاده کنید. به جز توجه به کیفیتِ موادِ اولیه، دقت کنید که روشِ نگهداری و نیاز به مراقبت در هرکدام از این گونه‌ها متفاوت است. همچنین دقت کنید که هرکدام از این انواع، حس و حال و فضای متفاوتی را در محیط پدید می‌آورند. مثلا اگر می‌خواهید فضایی گرم و صمیمی در بخشی از خانه ایجاد کنید، انتخاب لوستر ساخته شده با موادِ طبیعی مانندِ چوب و الیاف، نسبت به لوسترهای فلزیِ مدرن در اولویت خواهد بود. همچنین دقت کنید که حباب‌ها و محفظه‌های لامپ در لوستر، باعثِ ایجادِ چه دمای رنگِ نوری در فضا می‌شوند. این پارامتر نیز به شدت در حال و هوای اتاق مؤثر خواهد بود.
نوع لامپ
نوع لامپِ قابلِ استفاده، پارامترِ دیگری‌ست که باید هنگامِ انتخابِ لوستر در نظر گرفته شود. لامپ‌های مورد استفاده در اغلبِ انواعِ کلاسیکِ لوستر، لامپ‌های شمعی‌شکل هستند اما در نمونه‌های مدرن‌تر، امکانِ استفاده از انواعِ گوناگونی از لامپ‌ها وجود دارد. همچنین لامپ‌ها بر اساسِ سایز و شکلِ پایه به انواعِ گوناگونی تقسیم‌بندی می‌شوند که میانِ محدودۀ E۱۴ تا E۲۷ قرار دارند. معمولا در لوسترها برچسبی اطرافِ سرپیچ‌ها وجود دارد که به شما می‌گوید چه نوع لامپی با چه حداکثر میزانِ واتی (Maximum Wattage) را می‌توانید در آنها استفاده کنید. در انتخابِ لوستر حتما به این پارامتر نیز دقت، و نمونه‌هایی را انتخاب کنید که لامپ‌هایی دردسترس‌تر و ارزان‌تر دارند و از توانِ تولیدِ میزانِ روشناییِ موردِ نظرتان برخوردارند.
مشورت با متخصصین
بعنوانِ آخرین نکته، همیشه از متخصصینِ حوزۀ نورپردازی مشورت بگیرید. نکاتی که پیش از این ذکر شد، اطلاعاتی پایه‌ای و مهم برای انتخابِ لوسترِ مناسب هستند که در این مسیر به شما کمک خواهند کرد اما فراموش نکنید که طراحانِ دکوراسیون و نورپردازی، به دانش و تجربه‌ای بسیار غنی‌تر در این زمینه مجهزند که شما می‌توانید از طریقِ مشورت با آنها، به این گنجینه دست پیدا کنید و به ایده‌آل‌ترین نتیجۀ ممکن برسید.
تقسیم‌بندیِ کلیِ لوسترها
پس از مواردی که بعنوانِ راهنمای انتخابِ لوستر به آنها اشاره شد، بد نیست اشاره‌ای هم به تقسیم‌بندیِ کلیِ انواعِ لوستر داشته باشیم. این تقسیم‌بندی می‌تواند جستجوی شما برای یافتنِ لوسترِ مناسب را، جهت‌دارتر و آسان‌تر کند. در نظر داشته باشید که تقسیم‌بندیِ زیر، تنها رایج‌ترین انواعِ لوسترها را شامل می‌شود، و گسترۀ پیشِ روی شما برای انتخابِ لوسترِ دلخواه‌تان، از این موارد گسترده‌تر است.
- لوسترهای شمعی‌شکل (Candle Chandeliers): چنان که اشاره شد، در ابتدا منبعِ روشناییِ موردِ استفاده در چلچراغ‌ها، شمع بوده است. امروزه شما می‌توانید با انتخاب لوستر شمعی شکل، لامپ را به جای شمع، استفاده کنید. نکتۀ مثبتِ لوسترهای شمعی‌شکل، سازگاری‌شان با انواعِ متعددی از سبک‌های دکوراسیون است. لامپ‌های شمعی‌شکل به فضا حسی از سبکِ روستایی می‌دهند، جذابیتِ کلاسیکِ این لوسترها با هر دکوراسیونِ شیک و مدِ روز کاملا سازگار است و پیچش‌های فرمِ چراغ، در تناسب با اغلبِ سبک‌های مدرنِ دکوراسیون است.
- لوسترهای شاخه‌ای (Antler Chandeliers): این لوسترها مشابهِ لوسترهای شمعی‌شکل هستند با این تفاوت که در آنها به جای بدنهای فلزی، چندین شاخۀ اشعاب‌یافته از یک مرکز، منابعِ نور را به یکدیگر متصل کرده است. این ساختار به آنها حسی از طبیعت و فضای باز می‌بخشد.
- لوسترهای کریستالی (Crystal Chandeliers): لوسترهای کریستالی، شاخه‌ای گسترده از انواعِ لوسترها هستند. این لوسترها در انواعِ فرم‌ها ساخته می‌شوند که وجهِ مشترک‌شان، استفاده از کریستال است. کریستال‌ها به لوستر منظره‌ای بسیار فریبنده می‌بخشند و در عینِ حال با با منعکس کردنِ نور، آن را به همۀ جهات منتشر می‌کنند. لوسترهای کریستالی می‌توانند در هر مکانی که می‌خواهید همۀ توجه‌ها به آن معطوف شود، نصب شوند. این نوع از لوستر برای پذیرایی، بیش از سایرِ انواع بعنوانِ اثری هنری و مستقل خودنمایی خواهد کرد.
- لوسترهای شیشه‌ای (Glass Chandeliers): این لوسترها هم مانندِ لوسترهای کریستالی در انواعِ فرم‌ها و سبک‌ها تولید می‌شوند. در برخی از این لوسترها از آویزه‌های متعددِ شیشه‌ای استفاده می‌شود. لوسترهای شیشه‌ای گاه طراحیِ جسورانه‌ای دارند که در آن شاخه‌ها انگار از یک مرکز به بیرون شلیک شده‌اند. این لوسترها نیز چون لوسترهای کریستالی در دکوراسیون دارای نقشی چشم‌گیر و مستقل هستند.
- لوسترهای مدرن (Modern Chandeliers): لوسترهای مدرن، نوعی تجهیزاتِ روشنایی با طراحی فتوریستی‌مانند هستند. اغلبِ این لوسترها در فرم‌های هندسی یا به سبکِ مینیمالیستی ساخته می‌شوند. مناسبترین مکان برای نصبِ این لوسترها، فضاهایی‌ست که دکوراسیونی به سبکِ مدرن دارند. لوسترهای مدرن با این که مانندِ انواعِ قبلی، حضوری مستقل و چشم‌گیر در اتاق ندارند اما با قرار گرفتن در متنِ دکوراسیون، آن را کامل می‌کنند.
- لوسترهای استوانه‌ای شکل (Drum Chandeliers): لوسترهای استوانه‌ای بخاطرِ شکل‌شان بلافاصله پس از ورود به اتاق به چشم می‌آیند. این لوسترها عموما فرمی پهن و دایره‌ای شکل با ضخامتِ کم دارند که پوششی در آنها اطرافِ لامپ را پوشانده است. امتیازِ خاصِ این نوع از لوستر، تاباندنِ نوری گسترده و ملایم به تمامیِ اتاق است. این ویژگی آن را بسیارِ مناسبِ فضاهایی می‌کند که باید در آنها حسِ گرمی و پذیرندگی ایجاد شود.
- لوسترهای پیاله‌ای شکل (Bowl Chandeliers): این نوع از لوستر، همچنان که از اسمِ آن پیداست، شاملِ یک یا چندین فرمِ پیاله‌ای شکلِ شیشه‌ای است که درونِ هریک لامپی قرار دارد. لوسترهای پیاله‌ای شکل نوری نرم و ملایم ایجاد می‌کنند و کمتر از سایرِ انواعِ قبلی چشم‌گیرند، و به همین خاطر بیشتر مناسبِ فضاهای ساده و خودمانی هستند.
- لوسترهای عمودی (Vertical Chandeliers): اغلبِ لوسترهایی که در بالا به آنها اشاره شد، ساختاری دایره‌ای‌شکل و مقطعی افقی دارند. لوسترهای عمودی بر خلافِ مواردِ قبلی، از ساختاری اغلب نامتقارن و چند بعدی برخوردارند. لوسترهای حلزونی‌شکل و لوسترهای معروف به چکه‌ای (Raindrop Chandeliers) از جملۀ این لوسترها هستند که برای محیط‌هایی با سطوحِ عمودی مانندِ راه‌پله‌های مارپیچی بسیار مناسب‌ند. لوسترهای عمودی اغلب در محیط‌های دارای سقفِ نسبتا بلند استفاده می‌شوند و نصب و نظافت‌شان کمی پیچیده‌تر از سایرِ انواع است اما به فضا منظره‌ای چشم‌گیر و منحصر بفرد می‌بخشند.
- لوسترهای اسپوتنیک (Sputnik Chandeliers): با رویکردی بیشتر مدرن، در لوسترهای اسپوتنیک شاخه‌ها در جهاتِ گوناگون بصورتِ نامتقارن قرار گرفته‌اند. در برخی از انواعِ این نوع لوستر، کره‌ای در مرکز قرار دارد که شاخه‌ها از آن منشعب شده‌اند. در سایرِ انواع، بازوهای متقاطعی با هم ترکیب، و بر روی هم نصب شده‌اند بی این که دارای مرکزی مشخص باشند.
کلام آخر
استفاده از لوسترها تنها منحصر به لابیِ هتل‌ها یا تالارهای اپرا یا خانه‌های بزرگ و اشرافی نیست. انواعِ بسیار متنوعی از این تجهیزاتِ روشنایی در اندازه‌ها و سبک‌های گوناگون، از لوسترهای بزرگِ کلاسیک و زینتی گرفته تا لوسترهای مدرن و مینیمالیستی وجود دارند که شما می‌توانید از میان‌شان متناسب با بودجه، سلیقه و ویژگیهای محیطی، موردِ دلخواه‌تان را انتخاب کنید. استفاده از لوستر به فضاهای داخلیِ خانه، شکوه و جلوه‌ای تأثیرگذار می‌بخشد و سلیقۀ خاصِ شما را بازتاب می‌دهد. در این مقاله ابتدا با هم ۱۰ نکتۀ کلیدی را دربارۀ چگونگیِ انتخابِ لوستر مرور کردیم و سپس به تقسیم‌بندیِ کلیِ انواعِ رایجِ لوستر پرداختیم. مجددا یادآوری می‌کنیم که باوجودِ اطلاع از این نکات، اگر به متخصصینِ حوزۀ نورپردازیِ داخلی مراجعه کنید و از آنها مشورت بگیرید مسلما به انتخابی دقیق‌تر و صحیح‌تر دست خواهید یافت. امیدواریم خواندنِ این مقاله به شما در مسیرِ هرچه زیباتر کردنِ دکوراسیونِ منزل‌تان، یاری رسانده باشد.