ژاپن همیشه در فرهنگ، سینما، فلسفه و نظم و انضباط شهروندانش الهام‌بخش بوده. طراحی داخلی ژاپنی هم یکی دیگر از مواردی‌ست که ژاپن را از سایر نقاط جهان متمایز می‌کند و یکی از معروف‌ترین سبک های معماری داخلی است. ممکن است اسم طراحی داخلی ژاپن را نشنیده باشید، اما حتما آن را به چهره می‌شناسید!
شاید بتوانیم بگوییم طراحی داخلی ژاپنی مینیمال‌ترین سبک در میان همه سبک‌های طراحی داخلی است. در ادامه طراحی داخلی ژاپن و تکنیک‌هایی برای طراحی داخلی خانه به این سبک را به شما معرفی می‌کنیم که دقیق‌تر با آن آشنا شوید.
طراحی داخلی ژاپنی چیست؟
در دنیای امروز که دورکاری به یک امر عادی تبدیل شده و فضاهای زندگی شهری در اولویت قرار دارند، فلسفه طراحی داخلی ژاپنی برای ایجاد فضاهای انعطاف‌پذیر و چندمنظوره بیش از هر زمان دیگری مرتبط است. معماران و طراحان، از طراحی داخلی خانه ژاپنی الهام می‌گیرند تا فضاهایی بسازند که بتواند بدون زحمت از فضای کار به فضای اوقات فراغت تبدیل شود.
طراحی ژاپنی، مبتنی بر سادگی و ارتباط با طبیعت، دارای خطوط تمیز، بافت‌های تراش خورده، پالت خنثی و استایل مینیمال است. شاید بشود گفت اولین کلمه‌ای که با دیدن آن به ذهن می‌رسد «هارمونی» است. سایه‌ها و بافت‌های مکمل، پالت رنگ و متریال، همگی در راستای هارمونی و هماهنگی اتفاق می‌افتند.
طبیعتا طراحی داخلی ژاپنی ریشه عمیقی در فرهنگ سنتی ژاپن دارد. فرهنگ سنتی ژاپن، به سادگی و کارایی اهمیت می‌دهد. دکوراسیون داخلی ژاپن با استفاده از خطوط تمیز، مواد طبیعی و رنگ‌های خنثی برای ایجاد فضایی آرام تلاش می‌کند.
در طراحی داخلی ژاپنی، هر چیزی در هر اتاقی، برای هدف خاصی آنجا قرار می‌گیرد و هیچ چیز بدون‌دلیل و استفاده به فضا اضافه نمی‌شود. این رویکرد مینیمالیستی باعث می‌شود که فضا هم کاربردی و هم از نظر زیبایی‌شناسی دلپذیر باشد. مبلمان معمولا کم‌ارتفاع و چندمنظوره هستند، مثل میز کوتاتسو که می‌تواند برای غذاخوری، کار و استراحت استفاده شود. چیزی شبیه نسخه ژاپنی کرسی.
اصول طراحی داخلی ژاپن
قانون کلیدی در دکوراسیون داخلی ژاپن «سادگی» است، سادگی، برای معماری، محصولات، طراحی لباس و… ژاپن یک مفهوم اساسی زیبایی‌شناسی محسوب می‌شود. برخلاف سبک‌های غربی مثل سبک طراحی داخلی معاصر که بر نمایش المان‌های طراحی تاکید دارند، طراحی داخلی ژاپنی دکوراسیون کمتر و ساده‌تر را می‌پسندد و حذف عناصر منحرف‌کننده را تشویق می‌کند. در واقع این طراحی داخلی از قانون «Less is more» که همان «هرچه ساده‌تر، بهتر» خودمان است، پیروی و از مفهوم «ma» استفاده می‌کند.
پیش از آنکه اصول طراحی داخلی ژاپن را مطرح کنیم، باید چند مفهوم در فرهنگ و طراحی ژاپن را به شما معرفی کنیم:
مفهوم «Ma»
در معماری داخلی ژاپن فضای منفی یا خالی به‌عنوان Ma تعریف می‌شود. در فرهنگ ژاپن، ma نه‌تنها یک مفهوم طراحی داخلی، بلکه یک مفهوم فرهنگی است که بر مکان و زمان خالی تمرکز دارد. این زمان و مکان خالی، به افراد فرصت می‌دهند که مکث کنند و نفس بکشند. در طراحی داخلی ژاپنی برای حفظ فضای خالی، از ma با اجتناب از پرکردن اتاق‌ها تا لبه، استفاده می‌شود. باز بودن فضا باعث ایجاد هماهنگی بین فضاهای داخلی و خارجی می‌شود.
طراحی داخلی به سبک ژاپنی تاکید زیادی بر دنیای طبیعی دارد و از موادی مثل چوب، بامبو و کاغذ به‌طور گسترده استفاده می‌کند. این مواد اغلب در حالت طبیعی خود باقی می‌مانند و از بافت آنها برای ایجاد جذابیت بصری در فضا استفاده می‌شود.
این ایده، ذهن آگاهی را در استفاده از فضا تشویق می‌کند. برای ایجاد حس تعادل و هماهنگی، در یک اتاق، چیدمان اشیا با دقت انتخاب می‌شود تا با «Ma» حس جریان و تداوم و در نهایت آرامش ایجاد کند.
مفهوم ذن Zen در طراحی داخلی ژاپنی
ذن، مفهومی محوری در فرهنگ و طراحی داخلی ژاپنی، به تبدیل خانه‌ها به معابد آرامش مشهور است. این فلسفه که عمیقا در فرهنگ سنتی ژاپن ریشه دارد، تفسیری از خوب زیستن، است.
در قلب Zen یک پالت رنگی آرام‌بخش، بافت‌ها و مبلمان مینیمالیستی هستند که در کنار هم یک طراحی داخلی هماهنگ و ساده ایجاد می‌کنند. این رویکرد، بهزیستی ذهنی را در اولویت قرار می‌دهد. اهمیت ذهن‌آگاهی خودش به نوعی منعکس‌کننده فلسفه طراحی داخلی ژاپنی است.
۷ اصل طراحی داخلی ژاپنی
زبان طراحی ژاپنی درک فلسفی عمیق‌تری دارد و در عین‌حال بیانی حسی، بازیگوش و متفکرانه را منعکس می‌کند. فلسفه طراحی ژاپنی، یعنی Wabi-Sabi، با هدف ایجاد ذن، بر هفت اصل استوار است.
کانسو: سادگی
Kanso یادآوری برای استفاده از عناصر ساده در فضایی است که یافتن، استفاده، نگهداری و جایگزینی آن آسان‌تر است. هرکس می‌تواند با تفکر و تفکیک چیزهای ضروری از غیرضروری، به سادگی به کانسو دست یابد.
فوکینزی: عدم تقارن یا بی‌نظمی
ذن، که نماد تعادل است، بر اینکه تعادل را می‌توان در بی‌نظمی هم برقرار کرد، تأکید می‌کند. فوکینزی نمایشی از عدم‌تقارنِ متوازن است.
شیزن: طبیعت
شیزن، مردم را دعوت می‌کند که از تصوراتی که محدود شده‌اند نگاه بردارند و به جریان آزاد طبیعت نگاه کنند. می‌توان شیزن را با گنجاندن طبیعت در طراحی داخلی به فضای خانه آورد.
شیبومی: زیبایی ساده
شیبومی اشیا را به شکل طبیعی خودشان، بدون جلب توجه به آنها، نشان می‌دهد. تقریبا برعکس طراحی داخلی معاصر که از تکنیک‌های طراحی داخلی کمک می‌گیرد تا ظاهر را بهبود بخشد و توجه‌ها را به فرم و ظاهر اشیا جلب کند.
یوگن: ظرافت زیرکانه
یوگن بر ایدئولوژی «کمتر، بیشتر است» استوار است. یوگن راهی برای نمایش یک فضا بدون نشان‌دادن همه‌چیز است و اغلب از طریق مبلمان تمیز و دقیق بیان می‌شود.
داتسوزوکو: فرار از عادت‌ها
21 روز مداوم برای ایجاد یک عادت کافی است، اما سالها طول می‌کشد تا آن را ترک کنید. عادت‌ها معمولا تخیل انسان را محدود می‌کنند و فرد را از دستیابی به تجربه‌ها و شیوه‌های جدید باز می‌دارند. Datsuzoku فرد را قادر می‌سازد تا از حالت عادی خارج شود تا به چیزهای غیرعادی دست یابد.
سیجاکو: آرامش، سکون یا خلوت
حس بکر آرامش و خونسردی که فرد با قدم‌گذاشتن به باغ ذن ژاپنی تجربه می‌کند، نماد سیجاکو است.
بخوانید: همه‌چیز درباره سبک طراحی داخلی کلاسیک
چند ایده برای طراحی داخلی خانه به سبک ژاپنی
برای این که خانه خود را به سبک ژاپنی طراحی کنید، باید آمادگی این را داشته باشید که هر چیز تزیینی که با شوق و ذوق خریده‌اید را به انبار انتقال دهید. اگر هنوز نمی‌توانید از اکسسوری‌ها دست بکشید، طراحی داخلی ژاپنی برای شما مناسب نیست، اما می‌توانید آن را به دوستان ساده‌پسندتان پیشنهاد دهید. این‌طوری هر چند وقت یک بار، می‌توانید در یک فضای آرام و راحت ژاپنی با دوستانتان وقت بگذرانید.
در هر حال می‌توانید از این ایده‌ها استفاده کنید:
استفاده از مواد و بافت‌های طبیعی
به دنبال آرامش فضاهای ژاپنی می‌گردید؟ یک پالت مختصر از مواد طبیعی از جمله چوب، سنگ و شیشه را انتخاب کنید. استفاده از چوب نقش مهمی در دکوراسیون داخلی ژاپن ایفا می‌کند، چون با استفاده از چوب، خواهی‌نخواهی استفاده از رنگ کمتر می‌شود. بهتر است از چوب‌هایی با رنگ روشن و طبیعی، با قرمزی کمتر، مثل توس یا بلوط سفید استفاده کنید. معمولا در دکوراسیون داخلی ژاپنی هم سقف و هم کف با تخته‌های چوبی پوشیده می‌شوند.
همانطور که قبلا گفتیم، در طراحی داخلی ژاپنی، تاکید زیادی بر ایجاد فضای آرام وجود دارد، فضایی که مبلمان از جنس مواد طبیعی هستند و دکوراسیون اگرچه شیک است، ولی بدون جلب توجه، به فضا ظرافت می‌بخشد. طراحی داخلی ژاپنی ما را تشویق می‌کند تا یاد بگیریم جهان را همانطور که هست بپذیریم و از نواقص زندگی و محیط اطراف خود استقبال کنیم.
چند مورد از مواد طبیعی مورد استفاده در طراحی داخلی ژاپنی از این قرار هستند:
- چوب
- بامبو
- کاغذ
- سنگ
- شیشه
از پالت رنگ ملایم و خنثی استفاده کنید
در فضای داخلی سنتی ژاپنی، دیوارها گچ سفید یا بژ روشن هستند. وقتی رنگ ظاهر می‌شود، از طبیعت الهام گرفته و معمولا یک طیف ظریف را نشان می‌دهد. دیوارهای مایل به سفید یا بژ با بافت‌های ظریف و لمسی از فلز مشکی راه‌های ساده‌تری هستند. رنگ‌های گرم که نور طبیعی را بالا می‌برند یکی از ویژگی‌های برجسته سبک طراحی است که در سرزمین طلوع خورشید متولد شده.
ترکیبات رنگی مورد استفاده در دکوراسیون داخلی ژاپنی
طراحی داخلی ژاپن مسیر زیادی را طی کرده و از یک طراحی داخلی کلاسیک به یک سبک امروزی‌تر تبدیل شده. مشخصا ترکیبات رنگی که در این سبک دکوراسیون استفاده می‌شود هم همین مسیر را طی کرده. تعداد از این ترکیبات رنگ، از این قرار هستند:
- سفید و مشکی
- رنگ‌های زمینی مثل بژ، قهوه‌ای، خاکستری
- سفید و آبی
- سبز و قهوه‌ای
- قرمز و مشکی
شلوغی را کم کنید
«پر سر و صدا» کلمه مهمی است، سعی کنید از چیزهای پر سر و صدا اجتناب کنید. جهان اکنون بسیار پر سر و صدا است. حتی موبایلمان هم چیزهای پر سر و صدای زیادی دیگری به زندگیمان اضافه می‌کند. شما می‌توانید در طراحی، سر و صدا را مدیریت و احساس آرامش کنید. شلوغی کمتر می‌تواند به معنای آزادی بیشتر باشد.
همیشه خانه را مرتب نگه دارید
با تنظیم مجدد یک روال روزانه یا هفتگی، فضای خود را خلوت کنید و از سبدها یا ظروف نگهداری برای مرتب‌کردن وسایل خود استفاده کنید. از آنجا که سبک ژاپنی بر عملکرد تأکید دارد، ارزیابی اینکه کدام یک از وسایل، هدف خاصی را در زندگی روزمره شما انجام می‌دهد، بسیار مهم است. اگر چیزی، نیازی را برآورده نمی‌کند، یا آن را اهدا کنید یا به انبار انتقال دهید.
اصول طراحی ژاپنی به وضوح و هدف در هر جنبه‌ای از خانه اهمیت می‌دهند و تعادلی هماهنگ ایجاد می‌کنند، تعادلی که هم از نظر زیبایی‌شناسی دلپذیر و هم از نظر روحی آرامش‌بخش است. این رویکرد هدفمند که در مرکز جهان فلسفه طراحی داخلی ژاپنی قرار گرفته، در معماری و طراحی داخلی مینیمالیستی آن منعکس شده: مبلمان ضروری و فضاهای باز را در اولویت قرار می‌دهد و از احساس محدودیت یا به‌هم ریختگی محیط زندگی جلوگیری می‌کند.
مینیمالیسم ذن، مفهومی مبتنی بر گسترش سادگی، اهمیت نظم و حفظ موارد ضروری در فضا تأکید می‌کند. کاهش عناصر پر سر و صدا در یک فضا، نه‌تنها به حفظ و نگهداری فضا کمک می‌کند، بلکه باعث حس رهایی می‌شود.
فضای بیرون را به درون بیاورید
معماری ژاپنی به ترکیب فضای داخلی و خارجی شناخته می‌شود، پنجره‌های کف تا سقف و درهای کشویی که باغ را در معرض دید قرار می‌دهند و جریان هوای تازه را حفظ می‌کنند.
اگر ایوان یا حیاط ندارید، با کاشت گیاهان آپارتمانی در گلدان‌های کوچک، یک باغ سرپوشیده برای خودتان درست کنید. گلدان‌ها را روی یک قفسه یا میز بگذارید تا طبیعت به خانه وارد شود.
مبلمان ساده انتخاب و ترکیب کنید
برای اینکه میز، صندلی و لوازم جانبی، هماهنگ با دکوراسیون داخلی باشند، همان قوانین مربوط به پالت رنگ و مواد را رعایت کنید:
- مواد طبیعی انتخاب کنید. روکش‌های چوبی سبک یا ظروف چینی گزینه‌های مناسبی هستند و زیبایی‌شناسی را تمیز و در حداقل نگه می‌دارند.
- رنگ‌ها و بافت‌های مشابه که با هم کار می‌کنند، به هارمونی زیبایی‌ای دست پیدا می‌کنید.
ارتفاع و شکل قطعات مبلمان را هم در نظر بگیرید. مبلمان ژاپنی اغلب روی زمین قرار می‌گیرند و از خطوط تمیز و اشکال ارگانیک استفاده می‌کنند. هر قطعه ساده است و بر عملکرد تمرکز دارد، در عین‌حال عناصر طراحی مثل منحنی‌های نرم یا بافت‌های ظریف را هم به نمایش می‌گذارد، یا در اصل نمی‌گذارد! چون اصلا قرار نیست نمایشی در کار باشد، در طراحی داخلی ژاپنی هیچ تاکیدی بر این عناصر وجود ندارد.
بیشتر بخوانید: ۱۰ ایده برای طراحی داخلی نشیمن جذاب
دکوراسیون نمادین
در ژاپن تزیینات نه به شکل تصادفی، بلکه به‌صورت نمادین و هدفمند، در چیدمان قرار می‌گیرند. اتاق‌های سنتی ژاپنی یک طاقچه دارند که فضایی برای طومار آویزان و گل‌ها است. معمولا نقاشی‌ها و تزئینات روی دیوارها قرار نمی‌گیرند. بهتر است دیوارها را خالی نگه دارید، مگر برای یک چیز منحصربه‌فرد.
می‌توانید یک تابلوی هنری روی یک دیوار خالی بزرگ نصب کنید. به‌طور نمادین، اثر هنری که کار هنرمند یا صنعتگر مورد علاقه شماست، زندگی شما را غنی می‌کند.
کاغذ و پارتیشن‌های WASHI
برای داشتن یک اتاق خواب دنج و البته زیبا، از کاغذ WASHI کارشده استفاده کنید. ادغام این بافت آرام‌بخش، به‌خصوص وقتی با چوب طبیعی، فانوس و ورقه‌های سفید ترکیب می‌شود، اثر تسکین‌دهنده‌ای دارد و فضا را برای استراحت کاملا مناسب می‌کند. این متریال را می‌توان روی درها و دیوارها هم اعمال کرد. درهایی که با کاغذ WASHI ژاپنی یا با چوب کومیکو ساخته‌شده‌اند، آثار هنری محسوب می‌شوند که به‌طور طبیعی در معماری گنجانده شده و فضا را بسیار ساده نگه می‌دارند.
سبک طراحی داخلی جپندی (Japandi)
دکوراسیون داخلی ژاپن از فرم کلاسیک خارج شده و با نیازها و علایق روز هم‌پاست، به جز این، سبک طراحی داخلی ژاپنی با سبک اسکاندیناوی ترکیب شده و نتیجه سبک مینیمال «جپندی» است. Japandi خطوط صاف و مدرن طراحی داخلی اسکاندیناوی را با صیقل، کاربرد و ظرافت زیبایی‌شناسی طراحی داخلی ژاپنی ترکیب می‌کند.
همانطور که از طراحی داخلی ژاپن و اسکاندیناوی انتظار می‌رود، فرزندشان هم مینیمالیستی و در عین‌حال اشتیاق‌برانگیز است. مبلمان در سبک Japandi رنگ‌های خنثی، بافت‌های زیاد و مواد طبیعی دارند.
Japandi ترکیبی هماهنگ از نرمی بصری طراحی داخلی ژاپن و آرامش اسکاندیناوی است. Japandi منعکس‌کننده یک رویکرد متعادل و آگاهانه به زندگی و متمرکز بر این موارد است:
- سادگی
- عملکرد
- زیبایی مواد طبیعی
- پذیرش و قدردانی از عیب و نقص‌ها
سخن آخر
فلسفه طراحی داخلی ژاپنی به هر جنبه‌ای از خانه، از جمله مبلمان و انتخاب رنگ بسط پیدا می‌کند. معمولا فضای داخلی با سبک ژاپنی یک پالت رنگ خنثی دارد که بر آرامش تأکید می‌کند. مبلمان سنتی ژاپنی با ارتفاع کمی که دارند، شناخته می‌شوند و نشان‌دهنده انعطاف‌پذیری و حفظ فضا در خانه‌های ژاپنی هستند. این انتخاب‌های طراحی صرفا کاربردی نیستند، بلکه از اصول Ma پیروی و قدردانی از نقص را توصیه می‌کنند.
وقتی طراحی داخلی ژاپنی را در فضای زندگی خود اعمال می‌کنیم، فقط آن سبک را اتخاذ نمی‌کنیم؛ ما در حال پذیرش فلسفه‌ای هستیم که سنت‌های ژاپنی را در طول قرن‌ها شکل داده. طراحی داخلی ژاپنی ما را تشویق می‌کند که زیبایی را در سادگی بیابیم. قرار است فضاهایی را ایجاد کنیم که فقط ساختمان خانه نیستند، بلکه خود خانه هستند.